بسم الله الرّحمن الرّحیم

سامانه پرسش و پاسخ - تدبر در قرآن کریم

سلام. خوش آمدید. پیشنهاد می‌شود ابتدا به راهنمای سایت مراجعه کنید.

0 امتیاز
869 بازدید
در سوره انبیاء توسط (37 امتیاز)

در آیۀ 92 سوره انبیاء «هذه» به چه کسانی برمی‌گردد و «امة واحدة» چه کسانی هستند؟

در آیۀ 93 چه کسانی «تقطّعوا» کردند؟ اگر امکان دارد در مورد «تقطعوا امرهم بینهم» توضیح بفرمایید.

1 پاسخ

0 امتیاز
توسط (1.7k امتیاز)

در آیۀ 92 سورۀ انبیاء، درواقع «هذه» به خود «امة» اشاره می‌کند. اگر در آیات قبلی دقت کنید، برخی از انبیاء و پیروان راستین آن‌ها را معرفی کرده و بعد از آن، در پایان، خداوند متعال می‌فرماید: «ان هذه امتکم امة واحدة»؛ یعنی این امت شما؛ یعنی این روال واحدی که انبیاء علیهم‌السلام، همه، آن را طی کردند و روال عبودیت و بندگی خدا بود، یک امت واحده‌ای است برای همه‌ی شما؛ ولی متأسفانه کسانی در طول تاریخ در این مسیر «تقطُّع» ایجاد کردند. «تقطعوا امرهم»؛ یعنی آمدند و از این مسیر امت واحده، مسیری را جدا کردند. می‌خواهد به فرقه‌های انحرافی اشاره کند که در طول تاریخ انبیاء در میان پیروان آن‌ها پیش آمد.

توسط (37 امتیاز)
چرا ضمیر «هذه» به انبیاء برنمی‌گردد؟ می‌توان مرجع «هذه» را انبیاء گرفت؛ که آنها امر خدا را بین خودشان قطعه قطعه کردند؛ یعنی تقسیم کردند (معنای مثبت). زیرا همان‌طور که فرمودید، در آیات قبل، انبیاء را معرفی کرده؛ و همین‌طور در آیۀ 93 می‌فرماید همۀ آن‌ها «راجعون»؛ یعنی اسم فاعل آورده است؛ که اگر بخواهیم بگوییم این «راجعون» به کفار برمی‌گردد، معمولاً در قرآن از «راجعون» استفاده نمی‌شود؛ بلکه می‌فرماید «برمیگردانیم».
توسط (1.7k امتیاز)
+1
«تقطعوا» نمی‌تواند معنی مثبتی داشته باشد. اصلاً یعنی چه که «بین خودشان تقسیم کردند»؟
توسط (37 امتیاز)
با توجه به واژۀ «راجعون» و برگشت ضمیر «هذه» به «انبیاء»، این برداشت ایجاد می‌شود. در صورت امکان، نظرتان را دربارۀ «راجعون» و ضمیر که می‌تواند به انبیاء برگردد یا نه، بفرمایید. آیا «هذه» می‌تواند به «انبیاء» برگردد؟ و این‌که آیا واژۀ «راجعون» در قرآن برای کفار آورده شده؟
توسط (1.7k امتیاز)
دربارۀ کلمۀ «هذه» اولاً باید عرض کنم که «هذه» ضمیر نیست؛ بلکه «اسم اشاره» است و «مرجع ضمیر» ندارد؛ بلکه «مُشار الیه» دارد.
در مورد این‌که مشار الیه «هذه» چیست؛ گفتیم که در آیات قبل، خدا در مورد انبیاء مختلف صحبت کرد. نمی‌گوییم مشار الیه «هذه» انبیاء هستند؛ چون امت واحده بودن انبیاء، مفهوم پیدا نمی‌کند؛ بلکه منظور این است که همان دین و همان مسلک و همان نظام و نوع انسانی که انبیاء در راستای آن و طبق آن از طرف خدا فرستاده شدند و یکی‌یکی به عنوان رهبران و صالحان و هادیان انسان‌ها بودند، همان امت واحده‌ای است که برای شما مقرر است: «انّ هذه»؛ یعنی همان روالی که انبیاء بر اساس آن ارسال شدند، «امّتکم»؛ امت شماست، «امة واحدة» و یک امت است؛ یعنی روال و برنامۀ ما در مورد نوع بشر در طول تاریخ حیات انسان، متفاوت و متمایز نبوده، از هر دری پیغمبری فرستادن درکار نبوده؛ بلکه طبق یک روال واحد این اتفاق افتاده، «و انا ربّکم فاعبدون»؛ و من رب شما هستم، پس مرا بپرستید؛ یعنی باید طبق همین خطی که انبیاء به شما آموزش دادند، حرکت بکنید. اما انسان‌ها در طول تاریخ «وتقطعوا امرهم بینهم»؛ امر خود را که یک امر واحدی بود، بین خودشان تقطیع کردند؛ یعنی هرکس راهی را رفت و فرقه‌ای را دنبال کرد و انسان‌ها فرقه‌فرقه شدند و جز یک گروه که در مسیر حق باقی ماندند، بقیه به چپ و راست منحرف شدند اما «کلّ الینا راجعون»؛ این کسانی که به راه‌های مختلف تقطع پیدا کردند، بالأخره همه به‌سوی ما رجوع‌کننده هستند.
در مورد این‌که می‌فرمایید «راجعون» راجع به کفار آمده یا نه، با عرض معذرت، چندان سؤال فنی‌ای نست؛ چون اصلاً «راجعون» در دل خودش معنایی که بخواهد اختصاصی به مؤمنان داشته باشد یا در اطلاق آن به کافران، بُعدی وجود داشته باشد، ندارد. حتی اگر شما در آیات دیگر قرآن ببینید که «راجعون» برای مؤمنان آمده، نمی‌توانید نتیجه بگیرید که در هیچ جای دیگری برای غیرمؤمنان نمی‌آید. «راجعون»؛ یعنی «رجوع‌کنندگان». همۀ انسان‌ها به‌سوی خدا رجوع‌کننده هستند: «انا لله و انا الیه راجعون» (بقره: 156). حال، این رجوع کردن به‌سوی خدا، می‌تواند گاهی اوقات عام بیاید و گاهی اوقات برای مؤمنان بیاید و گاهی اوقات برای کافران. حال ببینید در آیۀ بعد (انبیاء: 94) می‌فرماید: «فَمَن يَعمَل مِنَ الصَّالِحاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلا كُفرانَ لِسَعيِهِ»؛ در این تقطعی که اتفاق افتاد، فرض دارد که عده‌ای واقعاً مؤمنانه در مسیر حق، عملی به صالحات کرده باشند؛ که خدا می‌فرماید برای سعی و تلاش آن‌ها کفرانی نخواهد بود، «وَانَّا لَهُ كاتِبُون‏»؛ و ما سعی و تلاش آن‌ها را می‌نویسیم. حال این «مَن يَعمَل مِنَ الصَّالِحاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ» در درجۀ اول بر کسانی اطلاق می‌شود که در صراط مستقیم و در آن امت واحده باقی ماندند، اما در رتبۀ بعدی -با توجه به این‌که در طول تاریخ، حجت‌های الهی برای انسان‌ها به شکل یکسان در دسترس نبوده است- می‌تواند بر کسانی اطلاق شود که به هر حال حجت کافی نداشتند و در نقطه‌ای مسیرشان جدا شده و مؤمنانه به صالحات عمل کرده‌اند؛ که اجرش را خواهند دید. قطعاً اگر آن‌ها آگاهی و حجت داشته باشند بر این‌که باید به صراط مستقیم برگردند و برنگردند، این کفر است و دیگر «وهو مؤمن» نخواهد بود.
این توضیحات را خدمت شما دادم و مقداری هم طولانی شد، ولی ان شاء الله دیدگاه نهایی ما دربارۀ تدبر در این آیات در سورۀ مبارکۀ انبیاء علیهم‌السلام، زمانی که وارد تدبر در این سوره شویم، تقدیم خواهد شد.
توسط (37 امتیاز)
سپاس فراوان از وقتی که گذاشتید. ان‌شاءالله توفیق شاگردی تدبر کل سوره‌ها را در خدمت شما داشته باشیم.
سامانه پرسش و پاسخ
به سامانه پرسش و پاسخ تدبر در قرآن کریم خوش آمدید.
این سامانه محلی است برای مطرح کردن پرسش‌های مخاطبان تدبر در قرآن کریم اعم از تدبرآموزان، مربیان و مدرسان تدبر و سایر علاقه‌مندان به مباحث دینی.
پاسخ‌ها توسط حجت الاسلام علی صبوحی طسوجی ارائه می‌شود.

دسته‌بندی‌ها

677 سؤال

669 پاسخ

207 دیدگاه

2.2k کاربر

...