معنای دقیق آیه ۸۶ سوره کهف

Question

آیۀ 86 سوره‌ی مبارک کهف: «حَتىَّ اِذَا بَلَغَ مَغرِبَ الشَّمسِ وَجَدَهَا تَغرُبُ فىِ عَينٍ حَمِئَةٍ وَ وَجَدَ عِندَهَا قَومًا  قُلنَا يَاذَا القَرنَين‏ِ اِمَّا اَن تُعَذِّبَ وَ اِمَّا اَن تَتَّخِذَ فِيهِم حُسنًا».

1. معنای دقیق آیه ۸۶ سوره کهف چیست؟
2. در این آیه دو بار از فعل وجد استفاده شده است؛ آیا معنای وجد اول با وجد دوم یکی است؟
3. منظور از مغرب الشمس کجاست؟
4. آیا فرو رفتن خورشید در عین حمئه به طور حقیقی صورت گرفته یا مجازی؟

ادامه سوالات در این مورد پس از پاسخ استاد.

Answer 1

1. «حَتىَّ اِذَا بَلَغَ مَغرِبَ الشَّمسِ» تا وقتی که ذوالقرنین به محل غروب خورشید رسید، «وَجَدَهَا تَغرُبُ فىِ عَينٍ حَمِئَةٍ» خورشید را یافت که در دریایی که دارای گل سیاه است (همان دریای سیاه)، غروب می‌کند. «وَ وَجَدَ عِندَهَا قَومًا» و در کنار آن دریا قومی را یافت. «قُلنَا يَاذَا القَرنَين‏ِ» گفتیم ای ذوالقرنین، «اِمَّا اَن تُعَذِّبَ وَ اِمَّا اَن تَتَّخِذَ فِيهِم حُسنًا» یا این‌ها را عذاب می‌کنی یا دربارۀ این‌ها راه نیکو را در پیش می‌گیری.
2. وجد در هر دو مورد یعنی «یافتن».
3. «مغرب الشمس» جایی است که خورشید غروب می‌کند.
4. اگر در حال غروب خورشید، در کنار دریا بایستد، به نظرتان می‌رسد که خورشید دارد در دریا فرو می‌رود؛ در حالی که خورشید واقعاً در دریا فرو نمی‌رود. منظور از «وَجَدَهَا تَغرُبُ فىِ عَينٍ حَمِئَةٍ» این است که به چشم ذوالقرنین این‌طور دیده شد که گویا خورشید دارد در دریا غروب می‌کند.

Comments

با سلام و تشکر از پاسخ استاد باید عرض کنم از پاسخ استاد قانع نشدم؛ به این دلایل:

1. استاد از کجا فهمیدند عین حمئه دریای سیاه است؟
2. اگر وجد در هر دو حالت به یک معناست، چطور شد که در مورد اول حقیقی بود و در مورد دوم مجازی؟
3. می دانیم که مغرب شمس در نقاط مختلف زمین با بقیه نقاط فرق می کند اما آیه گویا به یک نقطه مشخص اشاره دارد (بر خلاف علم امروز که مغرب الشمس می تواند نقاط مختلفی باشد)
4. اگر یافتن در اینجا مجاز است چرا در حالت اول هم مجاز نباشد؟
5. اگر فرو رفتن شمس در عین حمئه مجازی بود، چرا خداوند از فعل یخیل استفاده نکرد چنانچه در آیه ۶۶ سوره طه استفاده کرده است؟

---

سلام و ادب
سامانه رو مجال مناسبی برای مباحثه نمیدونم. ان شاء الله اگر مقدور شد که روزی تدریس سوره کهف انجام بشه، توفیقی است که در حاشیه با صاحب محترم این نظرات گفتگو داشته باشیم و استفاده کنیم.

---

سپاسگزارم شیخنا الاستاد حقیر را از دعای خیرتون محروم نفرمایید منتظریم تدبر در سوره اسرارآمیز کهف بخصوص داستان ذوالقرنین. التماس دعای مجدد حضرت استاد معزز که از مصادیق اشراف امتی حملة القرآن هستید.