بسم الله الرّحمن الرّحیم

سامانه پرسش و پاسخ - تدبر در قرآن کریم

سلام. خوش آمدید. پیشنهاد می‌شود ابتدا به راهنمای سایت مراجعه کنید.

0 امتیاز
1.1k بازدید
در سوره ممتحنه توسط (584 امتیاز)

شبهه‌ای راجع به آیۀ 7 سورۀ مبارک ممتحنه (عَسَى اللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةً) برایم پیش آمده بود و می‌خواهم توضیحاتی ارائه کنم. ببینید آیا به نظر شما این راهکار صحیح است یا خیر:

همان‌طور که توضیح فرمودید، تا آیۀ پیش از این روال سوره مشخص و دربارۀ عداوت و مودت نداشتن با کفاری است که دشمنی خود را به‌صورت عملی بروز می‌دهند و سپس حضرت ابراهیم علیه‌السلام و پیروانشان را به‌عنوان الگو معرفی می‌فرماید.

در آیۀ 7 اگر عبارت «منهم» نمی‌آمد، توضیحاتی که شما فرمودید، قابل دفاع هست؛ اما وجود «منهم» نشان می‌دهد که گویی خداوند گروهی را جدا می‌کند و استثنا می‌زند و می‌فرماید جز آن کفار که با شما دشمنی می‌کنند، گروهی هستند که شاید خداوند میان شما و آنان مودت قرار دهد و آن گروه «الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ» (ممتحنه: 8) است.

خلاصه آنکه با آن گروه از کافران که با ما دشمنی می‌کنند، چنان‌که حضرت ابراهیم علیه‌السلام فرمودند، تا ابد با آنان دشمن هستیم (مثل آمریکا و اسرائیل امروز که امام خمینی رحمةالله‌علیه دربارۀ آمریکا می‌فرمایند ما با آمریکا رابطه‌ای نخواهیم داشت؛ مگر اینکه آدم شوند و من بعید می‌دانم آدم شوند) و با آن گروهی از دشمنان که با شما نمی‌جنگند و دشمنی خود را بروز نمی‌دهند (مانند چین و روسیه)، احتمال دارد که مودتی برقرار شود.

به خصوص که در آیۀ 4 فرمود که این دشمنی و عداوت تا ابد خواهد بود و این تناسبی ندارد که در ادامه این را استثنا بزند و بفرماید که ممکن است مودت ایجاد شود.

آیا این توضیح بهتر به نظر نمی‌رسد؟

1 پاسخ

0 امتیاز
توسط (1.7k امتیاز)

کارکرد «منهم» در این آیه این است که مسئله را واقع‌بینانه مطرح کند؛ یعنی این‌طور نخواهد بود که تمام دشمنان شما به این نقطه برسند که بشود با آنان مودت برقرار کرد و بالأخره آن گروهی از آن‌ها که به این قابلیت برسند، امید است که خداوند میان شما و آن گروه مودت برقرار کند. در این صورت اشکالی به آنچه ما عرض کردیم، وارد نخاوهد بود.

اما معیار و شاخص اینکه آن دشمنان به نقطۀ برقراری مودت برسند، چیست؟

  • در آیات قبلی فرمود «حَتَّىٰ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ» (ممتحنه: 4)؛ یعنی اینکه در آیۀ 4 فرمود «تا اید میان ما عداوت و بغض خواهد بود»، تا زمانی است که به خداوند یگانه ایمان بیاورند. پس اینکه شما در برائت از کفار، مقاومت کنید، ممکن است که کار به جایی رسد که کفار ایمان بیاورند و میان شما و آنان مودت برقرار شود؛ یعنی راهبرد رسیدن به مودت و صلح جهانی مقاومت شما است تا آن‌ها را به ایمان بکشاند. پس یک فرض، ایمان آوردن آنان است که یک آرزو است و موجب نقض کلمۀ «ابداً» (ممتحنه: 4) هم نیست.
  • فرض دیگر برای ایجاد مودت را آیۀ بعد مشخص می‌فرماید: «لا يَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ أَن تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَيْهِمْ» (ممتحنه: 8)؛ یعنی اینکه آنان ایمان نیاورند؛ اما دست از دشمنی، اخراج و پشتیبانی از اخراج‌کنندگان بردارند؛ که در این صوت نیز می‌توان رابطۀ عادلانۀ دوستانه‌ای را با آنان برقرار کرد. در حقیقت این آیه شاخص برقراری مودت را (که ایمان بود) توسعه می‌دهد به اینکه اگر ایمان هم ندارند، لااقل دشمنی هم نمی‌کنند.

آنچه به ذهن این حقیر می‌رسد این است. امیدوارم شبهه و سؤال شما نیز برطرف شده باشد.

سامانه پرسش و پاسخ
به سامانه پرسش و پاسخ تدبر در قرآن کریم خوش آمدید.
این سامانه محلی است برای مطرح کردن پرسش‌های مخاطبان تدبر در قرآن کریم اعم از تدبرآموزان، مربیان و مدرسان تدبر و سایر علاقه‌مندان به مباحث دینی.
پاسخ‌ها توسط حجت الاسلام علی صبوحی طسوجی ارائه می‌شود.

دسته‌بندی‌ها

677 سؤال

669 پاسخ

207 دیدگاه

2.2k کاربر

...