شبههای راجع به آیۀ 7 سورۀ مبارک ممتحنه (عَسَى اللَّهُ أَن يَجْعَلَ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَ الَّذِينَ عَادَيْتُم مِّنْهُم مَّوَدَّةً) برایم پیش آمده بود و میخواهم توضیحاتی ارائه کنم. ببینید آیا به نظر شما این راهکار صحیح است یا خیر:
همانطور که توضیح فرمودید، تا آیۀ پیش از این روال سوره مشخص و دربارۀ عداوت و مودت نداشتن با کفاری است که دشمنی خود را بهصورت عملی بروز میدهند و سپس حضرت ابراهیم علیهالسلام و پیروانشان را بهعنوان الگو معرفی میفرماید.
در آیۀ 7 اگر عبارت «منهم» نمیآمد، توضیحاتی که شما فرمودید، قابل دفاع هست؛ اما وجود «منهم» نشان میدهد که گویی خداوند گروهی را جدا میکند و استثنا میزند و میفرماید جز آن کفار که با شما دشمنی میکنند، گروهی هستند که شاید خداوند میان شما و آنان مودت قرار دهد و آن گروه «الَّذِينَ لَمْ يُقَاتِلُوكُمْ فِي الدِّينِ وَلَمْ يُخْرِجُوكُم مِّن دِيَارِكُمْ» (ممتحنه: 8) است.
خلاصه آنکه با آن گروه از کافران که با ما دشمنی میکنند، چنانکه حضرت ابراهیم علیهالسلام فرمودند، تا ابد با آنان دشمن هستیم (مثل آمریکا و اسرائیل امروز که امام خمینی رحمةاللهعلیه دربارۀ آمریکا میفرمایند ما با آمریکا رابطهای نخواهیم داشت؛ مگر اینکه آدم شوند و من بعید میدانم آدم شوند) و با آن گروهی از دشمنان که با شما نمیجنگند و دشمنی خود را بروز نمیدهند (مانند چین و روسیه)، احتمال دارد که مودتی برقرار شود.
به خصوص که در آیۀ 4 فرمود که این دشمنی و عداوت تا ابد خواهد بود و این تناسبی ندارد که در ادامه این را استثنا بزند و بفرماید که ممکن است مودت ایجاد شود.
آیا این توضیح بهتر به نظر نمیرسد؟