بسم الله الرّحمن الرّحیم

سامانه پرسش و پاسخ - تدبر در قرآن کریم

سلام. خوش آمدید. پیشنهاد می‌شود ابتدا به راهنمای سایت مراجعه کنید.

0 امتیاز
164 بازدید
در سوره علق توسط (43 امتیاز)

با سلام و احترام

سوره شمس به دو سیاق تقسیم شد. در سیاق اول خداوند با قسم به اعتدال جهان هستی و نفس انسان، بر یک موضوع کلی در مورد رفتار انسان با نفس خویش تاکید کرد. در سیاق دوم این سوره خدا به بیان مصداقی از انسانهایی که اصطلاحا نفس خود را دفن میکنند پرداخت و عاقبت آنها را برای ما ترسیم کرد. به طور مشابه، سوره علق در آیات ابتدایی یک موضوع کلی درباره ی قلم وحی، وظیفه پیامبر در قرائت آن و واکنش طاغیانه انسان را بیان کرد. سپس در آیات انتهایی به مصداقی از همین طغیان بیان شده در آیات ابتدایی پرداخت.

با توجه به این که در هر دو سوره اتصال مفهومی بین بخش ابتدایی، که در آن یک موضوع کلی بیان شده، و بخش انتهایی، که در آن مصداق آن موضوع کلی بیان شده، وجود دارد، چرا سوره شمس را دو سیاق در نظر گرفتیم اما سوره علق را یک سیاق؟ آیا نباید سوره شمس را هم یک سیاق در نظر گرفت؟

با تشکر

1 پاسخ

+1 امتیاز
توسط (1.7k امتیاز)

سلام علیکم

ماجرای قوم ثمود در سورۀ مبارک شمس ادامۀ سیر مفهومی جواب قسم نیست؛ بلکه مجموعۀ آیاتی است که می‌تواند مثالی باشد برای قسمتی از جواب قسم؛ اما به لحاظ سیر مفهومی، ادامۀ جواب قسم محسوب نمی‌شود و استقلال دارد. بر خلاف سورۀ مبارک علق که آیاتی از آن که از طغیان انسان سخن می‌گوید، مستقل از بخش اول نیستند و در ادامۀ سیر مفهومی بخش اول هستند.

بنابراین سورۀ علق یک سیاق و سورۀ شمس دو سیاق است.

توسط (43 امتیاز)
ممنون از پاسخ شما

اگر درست متوجه شده باشم، وجه تمایز بین دو سوره در قسم است. چون مبارک سوره شمس قسم دارد، قسم و جواب قسم (آیات 1 تا 9) سیر مفهومی را از آیات بعدی جدا میکند. اما در سوره مبارک علق، چون قسم وجود ندارد، آیه 9 آغاز سیاق جدید نیست و تنها یک سیر مفهومی داریم. در حالی که ساختار دو سوره از نظر بیان موضوع کلی در بخش اول و مصداق آن در بخش دوم، مشابه هستند. آیا این برداشت صحیح است؟

آیا نشانه های دیگر (غیر از قسم) وجود دارد که سیاق بندی دو سوره را تقویت کند؟
توسط (1.7k امتیاز)

سلام علیکم و رحمة الله

خیر؛ من موافق این برداشت نیستم؛ این مسئله ارتباطی با قسم داشتن سورۀ شمس ندارد؛ بلکه با تفاوت سیر مفهومی مرتبط است. قوم ثمود، یک ماجرا است؛ اما در سورۀ مبارک علق، آن بحث مصداقی، ماجرایی دیگر نیست؛ بلکه ادامۀ همان مطالب مطرح‌شده در آیات اول است. باید ان‌شاءالله با دقت بیشتر در کتاب و تدریس، به این موضوع واقف شوید.

سامانه پرسش و پاسخ
به سامانه پرسش و پاسخ تدبر در قرآن کریم خوش آمدید.
این سامانه محلی است برای مطرح کردن پرسش‌های مخاطبان تدبر در قرآن کریم اعم از تدبرآموزان، مربیان و مدرسان تدبر و سایر علاقه‌مندان به مباحث دینی.
پاسخ‌ها توسط حجت الاسلام علی صبوحی طسوجی ارائه می‌شود.

دسته‌بندی‌ها

677 سؤال

669 پاسخ

207 دیدگاه

2.2k کاربر

...