عرض سلام و ادب
به نظر می رسد تفاوت های جدی میان معنایی که از کاربردهای قرآنی کلمه تاویل به دست می آید و معنای ارائه شده توسط استاد وجود دارد. این مطلب را می توان با دقت در دو کاربرد این کلمه در سوره کهف و یوسف یافت:
سوره کهف: در این سوره خضر در پاسخ به اعتراض حضرت موسی به افعال او، در آیه 78 میگوید "سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَيْهِ صَبْرًا"و در ادامه آیات، هدف و غرض خود از افعال مذکور را بیان میکند. در واقع اعتراض حضرت موسی به این دلیل بوده است که در افعال خضر غرضی نمیدیده و مثلا در آیه 77 میگوید "چرا برای تعمیر دیوار اجر و مزدی نگرفتی". خضر در تاویل افعال خود غایت نهفته در آنها را بیان میکند.
سوره یوسف: در این سوره تاویل در معنای تعبیر رویا به کار رفته است. مشابهتی که این کاربرد با کاربرد سوره کهف دارد این است که در تعبیر رویا نیز در واقع غایت نهفته در رویت آن بیان میشود. مثلا غایت رویت رویای عزیز مصر این بوده که 7 سال پرباری محصول و 7 سال خشکسالی در شرف وقوع است.
اشتراک دیگری که در هر دو کاربرد وجود دارد این است که با تاویل، خبر از وقوع امری در خارج داده می شود. در واقع تاویل یک شی ارجاع شی است به غایت نهفته ای که تحقق خارجی دارد. در کتاب مفردات راغب نیز معنای مشابهی بیان شده است: "ردّ الشيء إلى الغاية المرادة منه". با این معنا، تاویل یک آیه نیز به معنای بیان غایت انزال آن آیه می گردد.
معنای مطرح شده توسط استاد برای تاویل "خروجی گرفتن" است به این معنی که مثلا تاویل آیه "وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا ..." (مائده: 38) می تواند این باشد که دست از آرنج قطع شود و یا از مچ. به نظر نمیرسد این معنا با معنای به دست آمده از قرآن مطابقت داشته باشد. در بیان غایت یا غرض از انزال آیه "وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا ..." مثلا میتوان گفت جلوگیری از تعرض به اموال یکدیگر در جامعه. به نظر میرسد معنای مطرح شده توسط استاد به معنای "تفسیر" یا "تبیین" نزدیکتر باشد تا تاویل.
لطفا استاد نظرشان را بفرمایند.
