روش «تدبر» (مطابق آنچه ما مطرح می کنیم) چیزی جز مکانیزم فهم یک سخن حکیمانه نیست؛ و نتایجی که با به کار گیزی این روش به دست می آید همان معانی ظاهری سخن خدا در قرآن است.
حال باید توجه داشت که نظر به تفاوت سطح درک و فهم انسانها، ممکن است نتایجی در سطوح و مراتب مختلف از تدبر به دست آید؛ اما همه این نتایج تا وقتی قابل استناد به ظاهر الفاظ قرآن است، در دایره تدبر می گنجد و گرنه، از محدوده تدبر خارج است.
اینکه تصور شود به کارگیری روش تدبر، ما را در نتایجی معین منحصر می کند، اگر منظور این باشد که ما را در چارچوب فهم معنی ظاهری آیات و سوره ها قرار می دهد، سخن درست و مطلوبی است؛ اما اگر منظور این است که جمود ایجاد می کند و همه انسانها با سطوح مختلف درک و فهم را به یک نتیجه واحد و محدود می رساند، سخن صوابی نیست.
