آیه 24 سورۀ قمر: «فَقَالُوا أَبَشَرًا مِّنَّا وَاحِدًا نَتَّبِعُهُ اِنَّا اِذًا لَّفي ضَلالٍ وَسُعُرٍ»
آیه 47 سورۀ قمر: «اِنَّ الْمُجرِمينَ في ضَلالٍ وَسُعُرٍ».
کلمۀ «سُعُر» در آیات 24 و 47 سورۀ مبارک قمر آمده است. ذیل آیۀ 24 در پاورقی کتاب آمده است که «سُعُر» از ریشۀ «سعر» به معنای «شدت حرارت و التهاب» است و فرمودهاید که چون بین «تبعیت از دستور مُنذِر» و «ورود به آتش ملتهب» نسبت روشنی وجود ندارد، مراد از این را در این آیه، «دیوانگی» در نظر میگیریم.
من فکر میکنم لزومی ندارد «سُعُر» را در معنای دیگری استفاده کنیم؛ زیرا اینها میگفتند: «ما اگر از بشری مثل خودمان که بیکسوکار و بدون عِده و عُده است، تبعیت کنیم، در گمراهی و آتش خواهیم بود»؛ یعنی اینها تبعیت از رسول را مساوی سوختن میدانستند و میگفتند با این کار، دنیای ما میسوزد و از بین میرود. در آیۀ 47 هم که این واژه تکرار میشود، گویی خداوند با این تکرار، اشاره میکند به همین قضیه که آنها فکر میکردند که اگر در دنیا تابع ولی الله شوند، در گمراهی و آتش هستند؛ در صورتی که حقیقت و تجسم عملشان در روز قیامت این میشود که مجرمینی که به خاطر همین نسوختن در دنیا تابع ولی الله نشدند، در آخرت دقیقاً گرفتار همان ضلال و سعری میشوند که در دنیا از آن فرار میکردند.
بنابراین این دو ارتباط بسیار روشن و قشنگی دارند و نیازی نیست سعر را در دنیا (آیه 24) «دیوانگی» معنا کنیم و در آخرت (آیه 47)، «آتش»؛ در نتیجه در هر دو، معنای آتش صحیح است و اصلاً خداوند میخواسته تجسم عینی و حقیقی اعمال در دنیا و آخرت را با این کلام نشان دهد.
اگر نظرتان خلاف این مطلب است، لطفاً دلیلتان را بفرمایید؛ چون من قصد تدریس این سوره را دارم.