بله؛ همانطور که میفرمایید، برای رجوع در دوران عده، همینکه مرد، ارادۀ اصلاح داشته باشد و از ارادۀ اصلاح خود خبر دهد، کفایت میکند. حال اگر مردی بهدروغ چنین ارادهای را ذکر کند و در حقیقت قصدش ایذاء باشد، حتماً در پیشگاه خدا مسئول است و باید جوابگو باشد.
همانطور که فرمودید، این، بار حقوقی ندارد؛ یعنی ممکن است مردی ارادۀ ایذاء داشته باشد و با ادعای اصلاح وارد زندگی شود و -خدای ناکرده- بخواهد به خانم لطمه بزند. این مطلب درست است اما این برای طرف مقابل هم صادق است؛ یعنی ممکن است در مواردی خانمها -خدای ناکرده- نیت زندگی کردن نداشته باشند و بخواهند اذیت بکنند. ما نباید این را دلیلی بر این بدانیم که در اسلام هر حکمی که برای مردان هست، حقوقی است و هر حکمی که برای زنهاست، فقط عقاب اخروی دارد. اینطور نیست؛ بلکه اسلام در بسیاری از موارد، حقوق مرد و در بسیاری از موارد، حقوق زن را در قالب حقوقی مطرح کرده است. بهعنوان مثال اگر مردی از طریق ایلاء از همسر خود فاصله بگیرد؛ یعنی سوگند بخورد که با او رابطۀ جنسی نداشته باشد، در اینجا اسلام به لحاظ حقوقی وارد صحنه میشود: یا مرد باید دست از سوگند خود بردارد، یا اسلام او را وادار به طلاق زن میکند.
پس اینطور نیست که در همۀ موارد هر حکمی که مربوط به زن است، فقط اثر اخروی داشته باشد. نباید حکم را به این صورت تعمیم دهیم.