سلام علیکم و رحمة الله
یکوقت منظور ما از شهادت، کشته شدن در میدان جنگ یا توسط دشمن است؛ خب به نظر نمیرسد که این حالت، چنین شروطی داشته باشد. ممکن است انسانی این شروط را نداشته باشد و در یک حادثۀ تروریستی توسط دشمن کشته شود و به اصطلاح ما هم به شهادت برسد؛ یا اینکه در میدان جنگ بر اثر بمباران کشته شود و به شهادت برسد درحالیکه این شروطی را که شما فرمودید، نداشته باشد. به نظرم چنین شرطی وجود ندارد تا بگوییم اگر انسان چنین شروطی را نداشت، توسط دشمن کشته نخواهد شد.
اما یکوقت منظورمان از شهادت، رسیدن به مقام شهید است. شهید یعنی کسی که در روز قیامت، خداوند او را گواه قرار میدهد برای احتجاج دربارۀ بندگان دیگر؛ همان صدیقین که در سورۀ حدید (وَالَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ أُولَٰئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَاءُ عِندَ رَبِّهِمْ - حدید: 19) از آنها یاد شده است؛ یعنی کسی که به مقام «صِدّیق» میرسد، شهید است.
حال باید دید «صدّیق» به چه کسی گفته میشود. صدّیق کسی است که صدق ایمان خود را با عملش ثابت کرده است. این چطور ثابت میشود؟ حب دنیا از دل او رخت برکنده باشد؛ نمیگوییم بهصورت مطلق؛ ولی در مسیر قطع تعلق از دنیا تلاش کرده؛ جهاد کرده؛ مال و جانش را در راه خدا انفاق کرده؛ یعنی در راه خدا از دادن مال و جان دریغ نکرده؛ چنین شخصی، طبق آنچه سوره مبارک حدید فرموده، به مقام صدیقین میرسد. حال، این فرد چه در راه خدا در میدان جنگ توسط دشمن کشته شود چه کشته نشود، شهید است.
بله؛ برای شهید شدن باید شهید بود؛ باید به مقام شهادت رسید. اگر تعبیر، این است، به نظرم صحیح است؛ به مقام شهید نمیتوان رسید؛ الا با قطع تعلق از ذخارف دنیا و دریغ نکردن مال و جان در راه خدا.
