عرض سلام و ادب
در معنایی که از کلمه متشابه و تشابه توسط استاد بیان شده است با توجه به کاربرد قرآنی این کلمه اشکالاتی وجود دارد.
با دقت در ماجرای فرمان کشتن گاو به بنی اسرائیل در سوره بقره میبینیم که بنی اسرائیل در آیه 70 نسبت متشابه (إِنَّ البَقَرَ تَشَابَهَ عَلَيْنَا) به توصیفی که حضرت موسی از گاو مورد نظر میکند میدهند و در پاسخ در آیه بعد حضرت مشخصات بیشتری از گاو را بیان میکند. در اینجا (صرف نظر از اصل ماجرا و صدق نیت بنی اسرائیل)روشن است که منظور بنی اسرائیل این است که توصیف حضرت موسی (در آیه 68 و 69) دلالت بر چند گاو میکند یا به عبارت دیگر چند گاو وجود دارد که مشابه گاو توصیف شده توسط حضرت موسی هستند. بنابراین تشابه وقتی وجود دارد که از یک دلالت کننده چند مدلول که همگی مشابه آن دلالت کننده هستند برداشت شود.
استاد برای متشابهات و "ما تشابه منه" مثال حکم قطع دست سارق (وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا) را مطرح کرده و فرمودند که از این آیه متشابهاتی برداشت می شود مانند اینکه مثلا محل قطع باید کجا باشد یا قطع با چه وسیله ای انجام شود؟. اشکال این معنا این است که تشابه وقتی به وجود می آید که دلالتی در کار باشد (همانند ماجرای بقره). در این آیه هیچ گونه توصیفی از کیفیت قطع دست یا ابزار آن نشده است و این چنین دلالتی اصلا وجود ندارد. در نتیجه وصف "ما تشابه منه" به آیه (وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَيْدِيَهُمَا) نمیتواند تعلق پیدا کند.
در اینجا میتوان گفت که "ما تشابه منه" وصف بعضی دلالت های قرآن است و چیزی خارج از قرآن نمیتواند باشد همان طور که ظاهر و صراحت بیان آیه 7 نیز تایید میکند.
لطفا استاد نظرشان را در این خصوص بفرمایند
